anamursedir-anamur dergi
ANASAYFA HABER ARA FOTO GALERİ VİDEOLAR ANKETLER SİTENE EKLE RSS KAYNAĞI İLETİŞİM

Sponsor Alanı

Anamur SEDİR

Anamur SEDİR 1993-1994

   -Aralık   1993  1. Sayı
   -Ocak    1994  2. Sayı
   -Şubat   1994  3. Sayı
   -Mart     1994  4. Sayı
   -Mayıs   1994  5. Sayı

MAKİ DERGİSİ

MAKİ DERGİSİ-105

Saat

Ana Menü

Sponsor Alanı

 

Ziyaretçi Bilgileri

»Aktif 37  
»Bugün 151  
»Toplam 14353652  
Sayın Ziyaretçimiz
»IP'niz | 18.97.14.84
» Bu sitemizi ziyaretiniz

HAVA DURUMU

ANAMUR

ESNAF PERİŞAN, "ESNAFLIK" ONDAN DA BETER

Osman ERENALP

03 ?ubat 2021, 22:30

Osman ERENALP

ESNAF PERİŞAN, “ESNAFLIK” ONDAN DA BETER

 

“Esnaf zor durumda” deniyor  ki diyecek diyecek söz yok ona.“Esnaflık” ne durumda ya? Ona da bakmak lazım .  Birkaç örnek vermek istiyorum o konuda. Eminim fazlası vardır   sizlerde bunlardan.

 

***

Ayna lazım oluyor eve.   Ebat küçük. “Ne tutacak ki deyip fiyat sormuyorum “İşini gör gel” diyor camcı. Dönüyorum aynamız hazır. Fiyat da hazır ama “dev aynasına” tutulmuş cinsinden olmuş o.  Bütünü bozmuş güya benim için. Fiş, fatura yok. Ödeyip çıkıyoruz dükkândan, aynada kendimize baka baka…

 

***

Semti değiştirdik madem “eski berbere  tıraş olmayalım şimdi” deyip buluyoruz  birisini oturuyoruz  koltuğuna.  Sanatkârlık üçüncü sınıf, tarife birinci sınıf. Bir daha uğramıyorsun semtine. Bulamıyorsun da zaten yerinde. Giden gitmiyor bir daha. Kilit vurulu olduğunu  görüyorsun bir müddet  sonra kapısına.

 

***

Ayakkabıyı tamire veriyorsun. Ayağındakini de eskitiyorsun gide gele  verdiğini geri alacağım diye.

 

***

Terzide işin var. Kolunu kısaltıyor gömleğin. Ütüsüz teslim ediyor sana. Ücret gerekiyormuş ona da ayrıca…

 

***

Araban varsa derdin var. Yaşlandıysa hele. Servise götürüyorsun iş sağlam olsun diye.  “Parça değiştirdik, şunu şunu yaptık” deniyor fatura konuyor önüne. Razı oluyorsun ama çözülemedi anlaşılıyor   yine de. Birisi çözüyor dışarıdan servisin çözemediği  önemsiz paraya. Sağlam parçalarını, paranı alıyor  kalıyorsun ütüldüğünle üzüldüğünle.

 

***

Sıhhi tesisat büyük derdi çoğu evin. Getiriyorsun birisini, usta diye. Yaptığını söylüyor sana. Yaptırmak zorunda kalıyorsun yeniden.

 

***

Nakliye işin var.  İş belli,  mesafe belli.  Pazarlığını da ediyorsun baştan,  kavga çıkmasın sonradan diye. Fazlasını istiyor  yine de buluyor bir gerekçe.

 

***

Simit alacaksın fırından. Bayatını veriyor seçip de, hazır tazesi dururken.

 

***

Tartı aletleri konmuş pazar giriş çıkışlarına. Ne güzel.  “Aldıklarınızı tartınız” yazısı var üzerinde. Tartıda hile yok. Allah var yukarıda. Hile malda. Yığıyor öne iyisini.  Siper ediyor arkadakine.  Dokundurmuyor ona. İlgisi yok arkadakiyle.  El çabukluğu marifet sıkısından iki de düğüm atıp üstüne veriyor poşetini eline. Eve geldiğinde anlıyorsun ancak ne gibi mal satın aldığını.

 

***

Markettesin diyelim pazarda değil de. Değişmediğini görüyorsun etiketlerin. Memnun kalıyorsun ondan. Gramajı düşürülmüş onun da.  Onu düşürmüş fiyatı düşüreceği yerde.

 

***

İnternet üzerinden satın aldın diyelim bu kez heves ettin.  Tanıtım kusursuz,  ambalaj da öyle  ama zarf ayrı, mazruf ayrı. Dışa verilen önemin içe verildiğin yok memlekette.

 

***

Peşin veriyorsun iş zamanında bitsin diye. Başka işler kovalıyor adam senin iş hazır cepteyken. İş de bitmiyor, verdiğini de geri alamıyor üzüldüğünle, ütüldüğünle kalıyorsun.

 

***

Gıda konusu var ki hele,  piyasa ona teslim olmuş durumda. Ne hileler şeytanın  aklına gelmeyecek. Et, süt, bal, yumurta, akla gelebilecek her tür gıda maddesinde. Halkın sağlığına suikast her biri doğrudan.  Devletin gücünü göstermesi gerekiyor ona. Destek olması gerekiyor halkın da ona.

 

***

Vatandaş olarak mutlu,  huzurlu olamıyorsun haliyle yaşadığın yerde. Maddi kısmı  hiç   kalıyor güven kaybı,  moral kaybı, zaman kaybı yanında.

 

***

Ekonomik kriz değil yani sadece esnafınki. Bunu  söylemek  steriz. Bu yönü de var meselenin. Görmeleri gerekiyor bunu da esnafımızın ve onu temsilen konuşanların.

Ahilik diye teşkilatı vardı bir dönem esnafın. Okuluydu mesleğin. Ustası belli, çırağı belliydi. Kırk elekten geçirilir öyle icazet alırdı esnaf olacak olan. Törenle  peştamal kuşatılırdı ustalığa geçişte. Adap,  edep dairesinde olurdu her iş Takibi kontrolü de olurdu onun. 

 

 “Pabucunu dama atmak” deyimi onlardan mirastır bugüne. Pabuç kalmaz yığarlardı dama herhalde yaşasalardı şimdi. Pabuçla döşenirdi çatılar kiremit yerine.

 

***

“Ahilikte esnaf denetimi” hakkında kısa bilgi;

      
            (Aslı ”Akı” olan sözcüğü bizden almış Araplar “Ahi” ye çevirmişler alıp kullanmışız biz de. Belirtmiş olalım  bunu da bu  vesileyle)
 
            Turan Yazgan Hoca bu teşkilatın  esnafı kontrol ve denetleme usullerini şu  beş başlık altında toplamış, anlatmıştı  uzun uzun, 2006 yılında Burdur Türkocağında yaptığı konuşmasında;

           

• Vicdani kontrol ( Esnaf belli terbiye içinde yetişirdi. “Eline, beline, diline” hakimdi. Haram, haksız kazanca hileye tevessül etmezdi) .

 

• Oto kontrol(Dünya nimetinden elini eteğini çekmiş meslek duayenleri, aksakalları(Encümen-i daniş)  esnafı ziyaret ederler,  kanaat belirtirlerdi. “Pabucunu dama atarlardı hile yapan  kurala uymayanın. Utanç duyardı bu durumdaki esnaf.  Barınamazdı orda bir daha terk-i diyar olur başka yerde arardı rızkını.

 

• Devlet kontrolü (Konulan kurala, standartlara uyuluyor mu? Ona bakılırdı. Uymayana kürek cezası, kırbaç cezası, hapis cezası gibi cezalar uygulanırdı.

 

• Mahalli idareler kontrolü. (Belediyeler, narhın altında, üstünde mal satan var mı?  ona bakar gerekirse dükkân kapatırlardı.

 

 • Halkın kontrolü (İşçilik,  kullanılan mal, onun kalitesi, gözü önünde olurdu halkın. Dükkânın önüne çıkarılır orada işlenirdi bir kısmı işin.  Halk görürdü ustayı, ustalığını. Şikâyet hakkını kullanırdı gerekirse devlete, mahalli idareye.

 
             Özetle bu şekilde yapılmaktaydı kontroller.  Haliyle bu disiplin içinde üretim ona göre olur herkes onu satın alırdı.  Devlet güçlü, güvenilir, esnaf zengin, halk memnun, mutlu yaşardı bulunduğu yerde. Çöküş, bu disiplinin bozulması ve ondan uzaklaşıldığında başladı. Görmek gerekiyor bunu da.

 

(Mesleğinin yüz akı gerçek temsilcilerini tenzih ederek elbette.)

 

Osman ERENALP

Ankara, Şubat 2021

Bu haber 1312 defa okunmuştur.

Delicious  Facebook  FriendFeed  Twitter  Google  StubmleUpon  Digg  Netvibes  Reddit
    Geçmişini bilmeyen, geleceği anlayamaz....03 Aral?k 2024

Sponsor Alanı

Sponsor Alanı

 

ANKET

ANAMUR OKULLARINDA SERBEST KIYAFET UYGULANSIN MI?




Tüm Anketler

0cak - 2012 / Her Hakkı Saklıdır / Kaynak gösterilip, sitemizin ilgili sayfasına link verilerek alıntı yapılabilir. Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir-Site ticari olmayıp, kütüre hizmet eder.
RSS Kaynağı | Anasayfa | İletişim

(c)2012 Anamur Sedir