SÖZCÜKLERİN EVRENİNE YOLCULUK-1

SÖZCÜKLERİN EVRENİNE YOLCULUK-1

EZGİ

Ezgi sözcüğünü ilk anamdan duymuştum. Anacığım kardeşlerimi temizleyip beledikten sonra beşiğe yatırır ve bir yandan beşiği sallarken bir yandan da nenni söylerdi. Tabii bunlar bizim Türkçe ve Edebiyat derslerinde öğrettiğimiz ölçülü uyaklı ninniler ya da müzik derslerinde öğretilen, insanın içini sızlatan metinler değildi. Kendi bestesi olan o an içine doğuvermiş melodilerdi. Bazen de anam bir iş yaparken kendiliğinden nağmeli bir şeyler mırıldanmaya başlardı. Anacığım bu melodilere “ezgi”, yaptığı işe de “ezgilenmek” derdi. Bu durum sanırım köyümüzün bütün kadınlarında vardı.

İçeriği ne olursa olsun, yıkanıp emzirilip beşiğe yatırılan bebeler bu sesleri duyar duymaz uykuya geçerlerdi. Sanıyorum annelerle yavruları arasındaki o gizli bağ ana sütüyle, ana kokusuyla, ananın dokunuşlarıyla, bir de bu kökünün ta derinlerde olduğunu sandığım ana sesleriyle kurulurdu.  Ben de o seslerle uyuyup uyanmış olmalıyım ki o anlamsız ezgiler her zaman beni heyecanlandırır. Dahası “ezgi” ve “ezgilenmek” gibi halis Türkçe sözcükler varken melodi, yır,  müzik, musıkî … gibi sözcükler kullananları hayretle karşılarım.

 Zamanla yurdumun en güzel türkülerini en yetkili ve en güzel ağızlardan dinledim. Ama hiçbiri anacığımın söylediği ezgiler kadar beni yıkayıp arıtmadı. İçimi sevgiyle ve sevinçle doldurmadı.

Ben yaşadığım yörelerin konuşmalarını da anacığımın ezgilerini dinler gibi coşkuyla dinlerim. Kaba saba denen Toroslardaki insanların konuşması bana dünyadaki en ince dillerin şiirlerinden daha ezgili gelir. Doğup büyüdüğüm Mersin, üç yıl boyunca insanlarıyla birlikte okuduğum Muğla-Aydın-Denizli, beş yılımı geçirdiğim Erzurum ve çeyrek yüzyıldır yaşadığım Antalya. Ama sanmayın ki Trakya ağzı, Karadeniz ağzı, Kilis veya Antep ağzı daha az ezgilidir. Buralara bir kez bile ayak basmışsanız, havasını solumuş, suyundan içmişseniz artık o konuşmaların ezgisi yakanızı bırakmaz. Hele bir kız sevmişseniz, birkaç dost edinmişseniz duyduğunuz bir tek sözcük bile sizi uçurur.

Ben Anadolu’nun da annemin ezgileri gibi kutsal sesler barındırdığını düşünürüm. Güzel yurdumun kuşlarının ve böceklerinin sesleri, akan sularının sesleri, rüzgârının ağaçların yapraklarında çıkardığı uğultular ve yağmur sesleri… Hepsinin kaynağı anamın ezgilerindedir. Bu ülkede yeller, sular, kuşlar ve böcekler Türkçe konuşur.

Sade onlar mı?

Bağlama, kaval, sipsi, kaşık, davul ve zurna da…