• Anasayfa
• Anamur ve Türkler
• Anamurium'dan Anamur'a
• Anamur'un Tarihi
• Anamur'da Turizm
• Anamur'a Ulaşım
• Anamur'da Sosyal Hayat
• Anamur Tarım ve Toprak
• Anamur İlçe Haritası

                  UNUTULAN ALIŞKANLIKLAR

 

Gün geçtikçe yozlaşıyoruz. Örflerimizden adetlerimizden uzak bir yaşam tarzı oluşmaya başladı. Sabah erken kalkma bitti. Ataların sözleri vardı: “erken kalkanın kısmeti açık olur/erken kalkan yol alır/erken var ki yer bulasın” vesaire…

Artık erken kalkmak rafa kalktı çünkü gece uykuları maalesef ki iyi uyunmuyor. Bilgisayarlar, sosyal medya uğraşıları insanlarımızı bilhassa gençleri uykudan etti. Belki asabi oluşumuz, iletişim bozukluklarımızın ana nedenlerinden biridir. Aile uyanınca birbirine günaydın diyerek ve birlikte kahvaltı ederek güne başlaması, sofrada kimin gün içinde ne yapacağından nereye gideceğinden yakınlarının haberdar olması, “güle güle, hayırlı işler” denmesi, akşama gelirken almaları veya yapmaları gerekenlerin söylenmesi, aile içi iletişimin günün başında başlamasıdır.

Güne karşılaştığımız insanlarla selamlaşmak en güzel âdetlerimizdendi. Hatta hastası veya herhangi bir derdi olan komşu ile karşılaşsak ayaküstü halini hatırını sormak adettendi. Böylece dertlerimizi paylaşırdık. “Hayırlı işler” dilenir. Hayır dinleyenlerden manevi güç alırdık. Mahallemize, apartmanımıza yeni taşınana hoş geldin der bir ihtiyacınız var mı? Soruları sorulur ve ilk ilişkileri başlatırdık.

Birbirimizi tanımayan bir günaydını söylemekten yorulan insanlar olduk. Elinde kocaman alışveriş poşeti ile gelen teyzenin yardımına koşarken şimdi görmezden geliyoruz. Adres soran yaşlı amcaya yanlış tarif verip arkasından gülüp dalga geçiyoruz. Hâlbuki geride kalan zamanlar da amcayı sorduğu adrese kadar götürürdük. Çocuklarımız, gençlerimiz hayatı sanal âleme dönüştürdüler. Otobüsler de yer vermemek için uyuma numarası yapanlar, ailede veya herhangi bir mekânda bir büyük gelince ayağa kalkılır ona yer verilirdi. Büyükler daima evin köşe tarafına gençler kapıya doğru otururdu ki gençler oradaki anne baba büyüklere hizmette yardım ederlerdi. İkramlarda ev sahibine yardım gençlerin bir numaralı görevi idi.
Şimdi ise hak getire yer vermeyi şuraya koy ayağa bile kalkma zahmetinde bulunmuyorlar.
Bayram arifelerinde “bişi” yapıp dağıtmak bizim geleneksel âdetlerimizdendi, unuttuk. Pişinin manevi bir yanı da vardı; ocağımız tütsün. Kapı kapı dağıtılır dağıtılanlardan da pişi gelirdi. Böylece sanki komşular birbirine “ben unutmadım seni, sende beni hatırla” veya “komşum seni seviyorum” der gibiydi.

Komşularımızdan ihtiyacı olanlar gözetilir onuruna dokunmadan yardımlar yapılırdı. Yapılan yardımlardan kimsenin haberi olmazdı. Öksüzlere bayramlıklar alınır başları okşanırdı. Bayramlarda ev boş bırakılmaz kapı kapatılmaz misafir beklenirdi. Şimdi bu güzellikler unutuldu. Bayramlar tatil bahanesi oldu. Gerçi tatile girmeseler de bayramlaşmalar kalmadı. Bayramlarda işler bırakılır eş dost akraba ziyaretleri yapılırdı. Yeni veya en güzel kıyafetler giyilir misafir beklenirdi. Yaşlılar, hastalar ziyaret edilirdi. Tepeden tırnağa yapılan ev temizlikleri, heyecanlı bayram alışverişleri. Çeşit çeşit lokumlar, çukulatalar, şekerler bayramların vazgeçilmezlerindendi.

Postacı amcalar. Posta diye seslenirleri hala kulağımda. Açılan mektuplar beklenen sözler. Alınan güzel haberlerle rahatlayan yürekler. Bazen de acıların, ayrılıkların, okuyucusunu bedbaht eden mektuplar. Sevgililerin defalarca okuyup mutlu olduğu koynunda sakladığı mektuplar. “Bak postacı geliyor/Herkes ona selam veriyor...” diye şarkılar yazılan, bazen de: “Gelmez olaydın/Bu haberi vermez olaydın” diye yakınmalar postacının haberi olmadan gelişenlerdi. Çok sevineceği bir yerden mektup alanların postacıya verdiği müjdelikler.

Bayram tebrik kartları vardı.Her akrabamıza veya arkadaşımıza ayrı seçerdik.Başka bir şehirde isek o şehrin engüzel görünümlerini ifade eden kartları sevdiklerimize postalardık.Bize gelen kartları da büyük bir zevkle açar okur bazen de duygulanırdık.Bunu doğduğu yerden uzakta bayram geçirenler iyi bilirler .Bayram tebriklerini önce telefonların yaygınlaşması ile günümüzde de sanal alem yok etti.Ama ben o kartları özlüyorum çünkü hepsi maddi bir anıydı ama manevi değerleri çok yüksekti.

Jetonlarımız vardı. Telefon kulübeleri vardı. Sevenleri buluşturan, iyi haberlerle güldürüp acı haberlerle ağlatan, sevgileri birleştirilip ayıran, o zamanı yaşayanlarda unutulmaz anılar bırakan o unutulan telefon kulübeleri ve jetonlar yok oluverdiler. Yerini medya mesajları alıverdi. Sevdiklerini kopyalarılar sevmediklerini silerler. Yalanlığını
bilmem ama hepsi sanal.

Unutulanlardan biri de misafirin ayakkabılarını düzenli bir şekilde yola doğru çevirme. Evin en çok genç kızlarının vazifesi idi bunlar. Misafir ayakkabısını rahatça giyerdi. Ayakkabı çevirmek saygıdan sayılırdı. Şimdi gençler diyecek ki “nerde kaldın, hangi devirde yaşıyorsun teyze.” Günümüze ters gelen adetlerden artık. Misafire su verip ayakta beklemek. Çayları takıp edip çayı bitenin çayını yenilemek, boş bardakları toplamak. Gençlerin büyüklerin sohbetlerini saygı ile dinlemeleri. Büyüklerin sorularına saygıĺı cevap verip laubali olmamaları günümüz de unutulanlardan. Gençler odalarından çıkmazlar, misafirden bi haberler. Onun için çoklarında konuşma adabı yoktur.

Daha çok unuttuklarımız var. Yeri ve zamanı geldikçe hatırlamak lazım örflerimizi adetlerimizi hurafelere kapılmadan uygulayalım.

 

Fatma ÖZDENİZ

• ÖMRÜMÜZ GEÇERKEN
• ESPRİSİ KALMAYAN DÜNYA
• EĞİTİME KORONA ENGELİ
• UNUTULAN ALIŞKANLIKLAR
• BİR BAHARI EVDE YAŞAMAK
• YALNIZ BİR BAYAMI NEDEN HAKETTİK?
• ANNELER GÜNÜNDE ANNEM
• KURU TEMİZLEMECİLİK
• VEFAKAR DOSTLAR
• DÜNYA KADINLAR GÜNÜ
• YÜREK ÜŞÜYOR
• ATATÜRK'ÜN EVİNİ GÖRMEK
• EVLİLİK SERÜVENİ
• V U R D U M D U Y M A Z L I K
• TABİATLA BAŞBAŞA YAŞANMIŞ ÇOCUKLUKLAR
• AKIL DEVREDEN ÇIKARSA
• HAYATIMIZA YÖN VEREN DİLİN MARİFETLERİ
• VATAN MİLLET AŞKI
• AYŞE (Şiir-Yazı)
• MOSTARI GÖRMEK
• İLGİ-ALAKA
• KAVGA
• BİR GEZİNİN ANLATTIKLARI
• İNSAN NELERİ İLE YAŞAR?
• NAZAR VE NAZARLIKLAR İNANCI
• DAĞLARIN SIRRI
• SEVGİLİ TORUNLARIM
• ÖĞRETMENLERİN BATI KARADENİZ BULUŞMASI
• ANAMUR'DAN, KOCAÇAY ve TOROSLARA
• MEZARLIKLAR (Kabristanlar)
• MAZİDE YAŞADIKLARIMIZ
• BİR KİTAP TANIYALIM (ÖMRÜM GEÇERKEN)
• TAKINTI (OBSESYON)
• İNSANI İNSAN YAPAN DEĞERLER
• ÖZLENEN GÜNLER
• ÖĞRTEMENLERİN KARADENİZ BULUŞMASI
• MUTLULUK DÜŞÜNCEMİZDE
• YAŞADIKLARIM
• YALNIZLIK
• MAZİDE KALANLAR GÜNÜMÜZDE OLANLAR
• VEFA ve NİSYAN
• UYKUM KAÇINCA
• O ANI YAŞAMAK

ANKET

Tüm Anketler