TEKNOLOJİNİN KİRLETTİĞİ TÜRKÇE

Lise son sınıfta iken, Fen ve Edebiyat bölümleri arasında, halka açık bir münazara tertip edilmişti. Konu; “Gelişen teknoloji faydalı mıdır, zararlı mıdır?” idi. Kur’a çekmiştik ve benim sözcülüğünü yaptığım edebiyat bölümüne teknolojinin zararlı olduğunu savunmak düşmüştü.

         Teknolojinin, o tarihlerde, ülkelerin gelişmesi için ne kadar faydalı olduğunu elbette biz de biliyorduk. Prize parmağınızı sokmadığınız sürece elektrik çarpmaz, dinamiti elinizde patlatmadığınız sürece kolunuz kopmazdı.

         Ama bir tezi savunmak zorundaydık, en iyi şekilde de savunduk. Hatta jüri başkanı öğretmenimiz (Yanlış hatırlamıyorsam, rahmetli Kemal Tuğrul’du.) “Edebiyat bölümünden beklediğimiz lâf kalabalığını fen bölümünde, fen bölümünden beklediğimiz ciddî ve inandırıcı cümleleri edebiyat bölümünde gördük.” ifadesini kullanmıştı.

Fakat biz yine de münazaranın kaybeden tarafı olmuştuk ve o iltifata rağmen neden kaybettiğimizi anlayamamıştık.

Bu anekdottan sonra, bugüne bakarak, o günkü teknolojinin Türkçe üzerinde, bugünkü teknolojinin (insan eliyle) yaptığı tahribatın binde birini yapmadığını görüyoruz.

İnternet ve televizyon yayınları (reklâmlar) bu tahribatta başrolü oynuyor, dersek yanlış olmaz herhalde.

İnternet ve cep telefonlarındaki mesaj dili Türkçeyi her geçen gün biraz daha yıpratıyor Türkçenin sesli (ünlü) harflerini unutturuyor  (slm, mrb vb.ile) ve doğrudan uzaklaştırıyor.

Tv reklâmları “Tarzanca”mızı geliştiriyor!

Ürün tanıtımlarının yapıldığı reklâmlarda tanıtılan ürün isimlerinin büyük bir yüzdesinin Türkçeden uzaklaştığını, “Tarzanca”laştığını görmekteyiz. Bilhassa çocuklara ve gençlere yönelik olanlarda."Ağaç yaş iken eğilir." Ya!

Tanıtımı yapılan bir ürünün adı “büyümiks”, bir diğerinin adı “lezzetiks”. Birinde “büyü-mek”  fiilimiz bozulup, sonuna “iks” eklenmiş, diğerinde “lezzet” ismimizin sonuna “iks” getirilerek lezzeti bozulmuş.

Bir kelime ya yabancıdır ya Türkçedir. Türkçeyi “katırca” yapmak kimsenin haddi değildir!

Son günlerdeki tanıtım filmlerinden birinde öne çıkartılan kelime “kazanmamak”. İki kere kazanmakmış güya! İki kere kazanırken kullandığınız “vak vak dili” ile  güzel Türkçe’min içine de iki kere pisliyorsunuz beyler!

Özellikle tv reklâm dilinde kasıt aramak, sanırım, fazla abartılı olmaz. Çünkü diller bugün bu teknikler ve yollarla yok ediliyor. Genç nesil kimliğinden bu tekniklerle uzaklaştırılıyor, kimliksizleştirilip boşluğa bırakılıyor.

Dilimiz, en önemli varlık sebebimizdir, en büyük değerimizdir.

Bu gidişe, ilgili ve yetkili birileri “dur” demeli. Eğer varsa onlar!

Unutmayalım; “Dümeni bozulan geminin yönünü rüzgâr tayin eder.”

                                                                           Ali Rıza KİBRİT