HACİVAT - KARAGÖZ KİMİN?
Açıklama:
Kategori: KÖŞE YAZILARI
Eklenme Tarihi: 11 Aral?k 2012
Geçerli Tarih: 29 Mart 2024, 01:10
Site: anamursedir-anamur dergi
URL: http://www.anamursedir.com/yazar.asp?yaziID=983
HACİVAT
- KARAGÖZ TÜRKLERE Mİ AİTTİR YOKSA YUNANLILARA MI?
Geçtiğimiz günlerde Yunanistan ZOUGLA
TV'de bir program yayımlandı. Hacivat-Karagözle ilgili bir program...Programı
izlerken Yunanlıların bizim Hacivat-Karagöze nasıl sahip çıktıklarını hayretle gördüm.
Komşumuz Yunanistan’ın başı iç karışıklıklar nedeniyle bugünlerde bir hayli
dertte...Adeta iflasın eşiğinde...Avrupa Birliği ülkelerinin hibe yardımlarıyla
zar-zor ayakta duruyor...
Geçmişte Kardak krizi, Ege Denizinde her
yıl yapılan tatbikatlarda uçaklar arasında geçen it dalaşı, Kıbrıs olayları
sebebiyle bizim başımız da Yunanistan’la dertte idi...
Son yıllarda Yunanistan’la aramız biraz
düzelmiş gibi gözüküyor...
Ancak gözden kaçan bir husus var...
Yunanlılar
kültür miraslarımıza sahip çıkmaya devam ediyor...
Bunlardan
bir tanesi Hacivat - Karagöz oyunumuz...
Yunanlılar Hacivat - Karagöz oyununa
kendi ülkelerinin kültür mirasıymış gibi sahip çıkıyorlar...
Geçtiğimiz yıllarda Kültür Bakanlığımız
Hacivat-Karagöz oyununun Türkiye’ye ait olduğunu belirten açıklamalar
yapmıştı....
Ancak
Yunanlılar bu oyunumuza sahip çıkmaya devam ediyorlar...
Bu
konuda yine kültür bakanımıza büyük görevler düşüyor...
Kültür
miraslarımız yenibaştan tesbit edilmeli ve bunlara sahip çıkılmalıdır.
Hacivat-Karagöz
oyunu Yunanlılara ait olabilir mi?
Bu
mümkün değil...
Hacivat
ve Karagöz ikinci Osmanlı padişahı Orhan Gazi zamanının insanlarıdır.
Orhan Gazi 1324-1362 yılları arasında
Padişahlık yaptığına göre Hacivat-Karagöz de bu yıllarda yaşamıştır.
Rivayete göre;
Orhan
Gazi Bursa’da bir cami yaptırmaktadır.
Bu
caminin inşaatında Karagöz adında bir demirci çalışmaktadır.
Karagöz
duvar taşların demir kenetlerle birbirine bağlamaktadır.
Aynı
inşaatta arkadaşı Hacı İvad (Hacivat) da çalışmaktadır.
Karagözle-Hacivat’ın birbirleriyle
şakalaşmaları, işçilerin de onların hallerine gülüp çalışmayı aksatmaları
yüzünden işler ilerlememektedir.
Orhan Gazi inşaatı gezerken inşaatın
ilerlemediğini görünce Mimarbaşıyı sorguya çeker.
Mimarbaşı
Hacivat’la Karagözün durumunu anlatır.
Padişah
kızmıştır.
Her
ikisini de huzuruna çağırtır.
Bir
hamam muhaveresi yaptırır.
Oyun
hoşuna gider.
İşin
sürüncemede kalmasına da göz yummaz, onları uyarır.
Birkaç
gün sonra yine inşaatını kontrole gelir.
Bakar
ki yine ilerleme yok.
Mimarbaşı
aynı mazereti anlatınca Hacivat ve Karagözün idam edilmelerini emreder.
Bunu
duyan Karagöz;
”Adam
sen de….” diyerek sol eliyle sakalını tutup, sağ elini sallar…
Hacivat
ise; iki elini yumruk yapıp üst üste vurarak:
“Taş
taş üstünde kalmasın” der.
İkisi
de padişahın emriyle idam edilir.
Orhan
Gazi sonradan Hacivat’la Karagözü idam ettirdiğine pişman olmuştur.
Buhara’nın Küster kasabasından gelen
Şeyh Küşteri, Karagöz-Hacivat hayallerini perdeye aksettirip konuşturarak
padişahın üzüntüsünü hafifletir.
Bu rivayet ister gerçek ister asılsız
olsun Anadolu Türkleri bu hayal oyununu yaşatmış ve Karagözün şahsında onu
milli bir hüviyete sokmuştur.
Karagöz; cahil fakat saf ve temiz ruhlu,
zeki, kabiliyetli Türk halkını temsil eder.
Hacivat
ise; Halktan kopmuş, aydın bir tiptir.
Karagöz
oyunun öbür tipleri şunlardır:
Celebi (Zengin, züppe), Zenne (kadın
tipi), Tuzsuz deli Bekir (kabadayı), Beberuhi (aptal), Kayarto (zenci halayık),
Rumelili (pehlivan) gibi tipler…
Karagöz oyunu maalesef unutulmaya yüz tutmuş,
ya da günümüze uyarlanarak özelliğini kaybetmiştir.
Yunanlılar bu oyuna sahip çıkmıştır ve
sahip çıkmaya devam etmektedir.
İlgilileri göreve çağırıyoruz:
Lütfen kültür değerlerimize sahip
çıkınız.
Gazi MERT